Panik atak nədir?
Panik atak qəfil başlayan, güclü qorxu və təşviş hissi ilə müşayiət olunan ani narahatlıq vəziyyətidir. Bu zaman insan özünü idarə edə bilmədiyini düşünür, sanki ürəyi dayanacaq və ya huşunu itirəcəkmiş kimi hiss edir. Əksər hallarda hücumlar 5–10 dəqiqə ərzində şiddətlənir və fiziki əlamətlərlə birlikdə özünü göstərir. Panik atak bir dəfəlik yaşana bilər, amma mütəmadi təkrarlanarsa, bu artıq ciddi psixoloji pozuntuya çevrilə bilər.
Panik atak yaranma səbəbləri
Panik atak səbəbləri bir neçə faktorla bağlı ola bilər. Ən çox rast gəlinənlər bunlardır:
Stress və psixoloji gərginlik – gündəlik həyatdakı problemlər, iş və ya ailə stresləri panik hücumlara səbəb ola bilər.
- Genetik meyillilik– ailəsində panik pozuntu olan insanlarda bu problemə daha tez rast gəlinir.
- Beyin kimyasında dəyişikliklər – serotonin və digər neyrotransmitterlərin balanssızlığı panik atak riskini artırır.
- Travmalar və qorxu xatirələri – keçmişdə yaşanmış ağır hadisələr gələcəkdə panik atakların yaranmasına zəmin yarada bilər.
- Yaşam tərzi – yuxusuzluq, həddindən artıq kofein qəbulu, siqaret və alkoqol istifadəsi də panik atakın yaranma səbəbləri arasında yer alır.
Panik atakın əsas əlamətləri
Panik atak əlamətləri həm fiziki, həm də psixoloji şəkildə özünü göstərə bilər. Ən çox rast gəlinən simptomlar isə bunlardır:
- Ürək döyüntülərinin sürətlənməsi və sinədə ağrı
- Nəfəs darlığı və boğulma hissi
- Başgicəllənmə, zəiflik və huşunu itirmək qorxusu
- Titrəmə, tərləmə, üşümə və ya isti basmalar
- Qarında narahatlıq və ürəkbulanma
- Ətrafdan uzaqlaşma və ya reallıq hissini itirmə
Bu əlamətlər birdən ortaya çıxır və insanın həyat keyfiyyətinə ciddi təsir edə bilir.
Panik atak və panik pozuntu fərqi
Panik atak tək bir dəfə yaşana bilər və müəyyən hallarda təsadüfi ola bilər. Amma hücumlar davamlı təkrarlanır, insan daim “yenə panik atak keçirəcəyəm” qorxusu ilə yaşayırsa, bu, artıq panik pozuntu adlanır. Panik pozuntu insanın gündəlik həyatını məhdudlaşdırır, sosial münasibətlərinə və iş fəaliyyətinə təsir edir. Ona görə də vaxtında həkimə müraciət etmək və müalicə almaq çox vacibdir.